Το πρόγραμμα ΚΥΚΛΑΔΕΣ είναι ήδη στο τρίτο μήνα υλοποίησής του και η πρώτη καταγραφή νεογέννητης μεσογειακής φώκιας της φετινής χρονιάς έγινε στα τέλη του Σεπτέμβρη του 2013 από την ομάδα έρευνας της MOm. Η ερευνητική ομάδα της MOm θα επισκέπτεται σε σχεδόν μηνιαία βάση τη Γυάρο και οι εξειδικευμένοι βιολόγοι της, στα πλαίσια της δράσης D.3, θα αξιολογήσουν επιστημονικά την κατάσταση του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας αλλά και των καταφυγίων της στο νησί.
Στην Ανατολική Μεσόγειο και ειδικά στην Ελλάδα τα καταφύγια της μεσογειακής φώκιας είναι θαλασσινές, δυσπρόσιτες και σκοτεινές σπηλιές, με μία ή και περισσότερες εισόδους, (κάποιες και υποβρύχιες), που διαθέτουν ένα μακρύ σκοτεινό διάδρομο με ικανοποιητικό βάθος και καταλήγουν σε μία στεγνή περιοχή (παραλία από άμμο βότσαλα ή κροκάλες, ή ακόμα και κάποια πλάκα) στην οποία τα ζώα μπορούν να βγουν και να ξεκουραστούν, να γεννήσουν και να θηλάσουν τα μικρά τους. Τα καταφύγια της μεσογειακής φώκιας αποτελούν οικότοπο προστατευόμενο από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία. Πέρα όμως από τις θαλασσινές σπηλιές η μοναδικότητα της Γυάρου αφορά στο γεγονός ότι οι φώκιες χρησιμοποιούν ανοικτές παραλίες για να ξεκουραστούν, αλλά και για να γεννήσουν και θηλάσουν τα μικρά τους.
Αυτή η συμπεριφορά έχει χαθεί εδώ και πολλούς αιώνες από το είδος, καθώς στις ανοιχτές παραλίες οι φώκιες ήταν ιδιαίτερα εκτεθειμένες στο συστηματικό κυνήγι, που μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα οδήγησε το είδος στο χείλος της εξαφάνισης. Κύρια ερευνητική δραστηριότητα της ομάδας της MOm στη Γυάρο είναι η καταγραφή των γεννήσεων, με επισκέψεις στα καταφύγια και τις παραλίες του νησιού, η εκτίμηση του μεγέθους του τοπικού πληθυσμού και η αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησής του. Παράλληλα μια ακόμα σειρά από επιστημονικά στοιχεία και δεδομένα πρόκειται να συγκεντρωθούν, με ιδιαίτερη βέβαια προσοχή και τη χρήση τεχνολογιών και μεθόδων που εξασφαλίζουν την ελάχιστη, αν όχι μηδενική ενόχληση των φωκιών στο φυσικό τους περιβάλλον. Στην πρώτη επίσκεψη της στα πλαίσια του LIFE ΚΥΚΛΑΔΕΣ, η ερευνητική ομάδα της MOm κατέγραψε συνολικά 6 μεσογειακές φώκιες, εκ των οποίων τα τρία ήταν νεογέννητα φωκάκια.