Έννοιες και μέθοδοι όπως οικοσυστημική συνδιαχείριση και θαλάσσια χωροταξία είναι καινούριες για τη χώρα μας και μέχρι σήμερα δεν έχουν εφαρμοστεί ποτέ. Το «ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE» είναι το πρώτο πρόγραμμα που θα εφαρμόσει τις δύο αυτές πρωτοποριακές μεθόδους εξασφαλίζοντας τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό και την ορθή λειτουργία της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής και του καταφύγιου άγριων ζώων της Γυάρου.
Η ομάδα του προγράμματος, θα εκπαιδευτεί πάνω σε αυτές τις μοντέρνες τεχνικές και εργαλεία τα οποία χρησιμοποιούνται ήδη σε άλλες περιπτώσεις ανά τον κόσμο.
© Μ.Λιβανού/ WWF Ελλάς
Μέσα από την παρακολούθηση ενός εντατικού σεμιναρίου, οι άνθρωποι του «ΚΥΚΛΑΔΕΣ LIFE» θα μάθουν από εξειδικευμένους επιστήμονες που ήδη έχουν εφαρμόσει τις μεθόδους με επιτυχία στο εξωτερικό, πως να τις προσαρμόσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην περίπτωση της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής της Γυάρου και στις συγκεκριμένες συνθήκες των κοινωνιών της Άνδρου και της Σύρου. Η εφαρμογή των συγκεκριμένων μεθόδων και εργαλείων θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου του προγράμματος.
Εκτός από την εκπαίδευση σχετικά με την οικοσυστημική συνδιαχείριση και τη θαλάσσια χωροταξία, η ομάδα του προγράμματος θα έχει τη δυνατότητα να μάθει πως να συνθέσει, να διαμορφώσει και να οργανώσει μια λειτουργική Επιτροπή Συνδιαχείρισης η οποία θα αποτελέσει κλειδί για την αποτελεσματική διαχείριση της νέας θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής.
Η Μεσογειακή φώκια καθώς και άλλα θαλάσσια είδη, ψαρεύουν στις ίδιες περιοχές με τους αλιείς γεγονός που κατά καιρούς τους φέρνει αντιμέτωπους. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Προγράμματος MOFI, ένα πρόγραμμα που στόχευε στον προσδιορισμό και στην αντιμετώπιση της σχέσης φώκιας – αλιείας, η παράνομη αλιεία αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες απειλές για το θαλάσσιο περιβάλλον. Τα μικρά αγκίστρια, τα δίχτυα με μικρό άνοιγμα ματιού αλλά και η ηθελημένη ή/και σκόπιμη θανάτωση θαλάσσιων θηλαστικών, είναι μερικές από τις πρακτικές που απειλούν τη βιοποικιλότητα των ελληνικών θαλασσών.
Δεν είναι όμως μόνο η Μεσογειακή φώκια στην οποία έχουν αρνητική επίδραση οι ανεξέλεγκτες μορφές αλιείας. Οικότοποι όπως η Ποσειδωνία και η Τραγάνα, επηρεάζονται εξίσου από παράνομες ή καταστροφικές πρακτικές όπως η υπεραλίευση.
Το γεγονός ότι οι ψαράδες ήταν και παραμένουν ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της χώρας σημαίνει ότι πρέπει να παίξουν καταλυτικό ρόλο στη δημιουργία και τη σωστή λειτουργία της νέας πρότυπης θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής.
Για να επιτευχθεί αυτό, θα υλοποιηθούν ενημερωτικά σεμινάρια με στόχο την κατάρτισή τους σε συγκεκριμένα περιβαλλοντικά θέματα, όπως η συνύπαρξή τους με τη Monachus monachus και την υιοθέτηση φιλικών συμπεριφορών προς τους θαλάσσιους οικοτόπους.
Στα σεμινάρια της Άνδρου και της Σύρου, οι αλιείς θα μάθουν:
• Χρήσιμες ωκεανογραφικές και ιχθυολογικές πληροφορίες.
• Βασικές γνώσεις βιολογίας σχετικά με τα πιο εμπορικά ψάρια, την κλιματική αλλαγή και τα εισβάλλοντα είδη.
• Νέες αλιευτικές τεχνικές, τη χρήση αλιευτικών εργαλείων φιλικών προς το θαλάσσιο περιβάλλον.
• Εναλλακτικές επιχειρηματικές προτάσεις που θα τους βοηθήσουν να διεκδικήσουν πιθανές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις.
Ενεργοί συμμέτοχοι στην αποτελεσματική διαχείριση της νέας θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής θα είναι και οι φορείς που εμπλέκονται άμεσα με το θαλάσσιο περιβάλλον όπως το Λιμενικό Σώμα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι Δικαστικές Αρχές, οι τοπικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, καταδυτικά κέντρα και τουριστικές επιχειρήσεις.
Μια επιπλέον σειρά σεμιναρίων, που θα πραγματοποιηθούν στην Άνδρο και τη Σύρο, θα μεταδώσει στους παραπάνω φορείς, γνώσεις για εναλλακτικές βιώσιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες, που θα μπορούν να εφαρμόσουν στη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή γύρω από τη Γυάρο, καθώς και τρόπους προστασίας της περιοχής, οι οποίοι θα βασίζονται στη συνδιαχείριση και στην ενεργή εμπλοκή φορέων για την ορθή λειτουργία τους.
Οι θεματικές ενότητες των συγκεκριμένων σεμιναρίων θα περιλαμβάνουν:
• Πληροφορίες για την οικολογία και βιολογία της τοπικής χλωρίδας και πανίδας καθώς και βασικές γνώσεις του χερσαίου και θαλάσσιου περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Γυάρου. Βασικές πληροφορίες για το φυσικό περιβάλλον, το νομοθετικό πλαίσιο και τα εργαλεία για την προστασία του, καθώς και τρόπους και εργαλεία βιώσιμης περιβαλλοντικής διαχείρισης.
• Πληροφορίες για τη σημασία του οικοτουρισμού και τους τρόπους και τα εργαλεία για την βιώσιμη οικοτουριστική ανάπτυξης των προστατευόμενων περιοχών.
• Βασικές γνώσεις για τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και άλλες πηγές χρηματοδότησης για την υιοθέτηση βιώσιμων εναλλακτικών δραστηριοτήτων, φιλικών προς το περιβάλλον, στον τομέα του τουρισμού, των υπηρεσιών και των αγροτικών δραστηριοτήτων χαμηλής κλίμακας.